Մարդու ստվերը՝ որպես անձի երկվություն հեքիաթներում
Այս անգամ ևս հատընտիր թեմա... բանասեր, գրականագետ Ինեսա Թադևոսյանը «Գրադարան»-ի շրջանակներում կներկայացնի իր կողմից մասնագիտորեն ուսումնասիրված և հեքիաթներում արծարծված մարդկային ստվերի թեման:
Այս կերպարը բազմիցս հետաքրքրել է գրողներին և գրականագետներին: Ի սկզբանե գրողներն օգտագործում էին «ստվեր»-ը՝ որպես շատ ստատիկ կերպար, որն ընդամենը կրկնօրինակում է մարդու արարքներն ու պահելաձևը, կամ էլ ուղղակի որպես միջոց՝ ցույց տալու առաջնային կերպարների զարգացումը: Ժամանակի ընթացքում մենք ականատես եղանք, թե ինչպես թե՛ պոեզիայի և թե՛ արձակի մեջ գրողներն ավելի շատ սկսեցին հնարավորություն ընձեռել «ստվեր»-ին՝ ապրելու մարդուց անկախ: Այժմ կան այնպիսի ստեղծագործություններ, որտեղ «ստվերը» ոչ միայն առանձնանում է մարդուց, այլև փորձում է գրավել նրա տեղը հասարակության մեջ:
«Ստվեր»-ի՝ որպես ինքնուրույն կերպարի զարգացումները հիմնականում նկատելի են դառնում այնպիսի գրողների հեքիաթներում և պատմվածքներում, ինչպիսիք են՝ Հ. Ք. Անդերսոնը, Ե. Լ. Շվարցը, Ա. Ֆ. Շամիսսոն, Օսկար Ուայլդը և ուրիշները: Վերոնշյալ հեքիաթասացների ստեղծագործություններում «ստվեր»-ը որոշում է առանձնանալ մարդուց՝ փորձելով գրավել նրա տեղը, ապրել նրա կյանքով, իսկ երբեմն նույնիսկ ոչնչացնել և սպանել նրան: Հարց է առաջանում՝ եթե մեր ստվերը մեր էության մի մասն է կազմում, արդյոք դա չի՞ նշանակում, որ մենք ինքներս դուրս ենք գալիս մեր դեմ և մեր միակ թշնամին կարող ենք դառնալ հենց մենք ինքներս:
Քննարկման ընթացքում կփորձենք վերհիշել այն բոլոր հեքիաթներն ու պատմվածքները, որտեղ մարդկային ստվերը դառնում է առանձին անհատ՝ դուրս գալով մարդու դեմ, և կքննարկենք՝ արդյոք կարող ենք այդ երևույթը դիտարկել որպես անձի երկվություն՝ զարգացրած համապատասխան գրողի կողմից: