Սարգիս Մուրադյանի "լույսն" ու "ստվերը"․

Դժվար է պատկերացնել, որ Սարգիս Մուրադյանի ստեղծագործությունը դեռ ամբողջովին բացահայտված չէ: Նկարչի ընտանիքի հետևողական ջանքերի շնորհիվ հանրությանը պարբերաբար ներկայացվում են վարպետի գեղարվեստական ժառանգության բազմազան կողմեր, նորանոր գործեր: Հայտնի է, որ Սարգիս Մուրադյանը 1980-90-ական թվականներին ակտիվորեն ներգրավված էր Հայաստանի հասարակական-քաղաքական կյանքում, ինչի հետևանքով ստեղծագործական իր այդ ուշ շրջանի գործերը սակավաթիվ են, շատերն՝ անավարտ: Այդուհանդերձ, դրանք վիթխարի պատմական հետաքրքրություն են ներկայացնում, քանի որ մուրադյանական կերպով արձանագրում են Խորհրդային Միության փլուզման և անկախացման շրջանի հայկական իրողությունները: Մյուս կողմից, այս շրջանում նկարչի արվեստում ուժգնանում են խիստ պայմանական, այլաբանական պատկերային եղանակները, հաճախ՝ միստիկական տրամադրությունները:
Սարգիս Մուրադյանի 90-ամյակի առթիվ Մուրադյան պատկերասրահում կազմակերպված վարպետի գեղանկարչական ցուցահանդեսը ներկայացնում է ևս մի ընտրանի ընտանեկան հավաքածուից, որը բաղկացած է երկու խորհրդանշական մասերից. հայտնի կտավներ՝ լուսավոր, լավատեսական ու անվրդով և ուշ շրջանի երբևէ չցուցադրված կտավներ՝ տագնապալի, ողբերգական, միստիկական… Այս հակադրումը խորհրդանշում է և 1980-90-ականների հասարակական-քաղաքական ցնցումները և նկարչի արվեստում տեղի ունեցող անցումը թեմատիկ ֆիգուրատիվ նկարչությունից դեպի այլաբանական կոմպոզիցիաներ: Իսկ ցուցահանդեսի մեծագույն բացահայտումը կլինի 1951 թ. արված դիպլոմային աշխատանքի էսքիզը՝ Ավարայրի ճակատամարտի թեմայով, որն ինստիտուտի կողմից մերժվել է և այլևս երբեք մեծ կտավի չի վերածվել, այդուհանդերձ մնալով նկարչի անկասկած գլուխգործոցը:

Thanks to the consistent efforts of Sargis Muradyan’s family, various aspects of the artist’s legacy and new works are periodically presented to the public.
It is well-known that in the 1980s and 90s, Sargis Muradyan was actively engaged in the social and political life of Armenia, that is why there exist few works from this late period of his artistic activity, and many of them are unfinished. Nevertheless, they are of significant historical interest, since they reflect the Armenian reality of the period when the Soviet Union collapsed and Armenia gained independence. Conventionality, allegory, and often mystic mood prevail in his work of this period.
The exhibition in the Sargis Muradyan Gallery organized on the occasion of his 90th anniversary, presents one more selection from the family collection. It consists of two symbolic parts: well-known optimistic paintings, filled with light and calmness, and works of the late period, which have never been exhibited – tragic, mystic, and full of anxiety… The most interesting revelation of the exhibition will be the sketch of Muradyan’s diploma work painted in 1951.